A. Thông tin về Hạt bí đỏ
Ngoài tên gọi thân thuộc, người dân còn gọi hạt bí đỏ với nhiều tên gọi khác như: Má ứ (tiếng Thái), Nam qua tử, Hạt bí ngô. Ngoài công dụng chính yếu là hạt thực phẩm, đây còn là một vị thuốc tẩy giúp điều trị các độc tố trong cơ thể.
Tên khoa học: Cucurbita spp.
Họ: Cucurbitaceae (Bầu bí).
1. Thành phần hoá học
- Hạt bí đỏ có hàm lượng dầu cao ( chiếm khoảng 32-39% khối lượng khô ), là nguồn nguyên liệu lý tưởng để sản xuất dầu ăn có nguồn gốc thực vật.
- Dầu hạt bí đỏ có hàm lượng protein thô cao (khoảng 39,8% so với khối lượng khô). Đây là nguồn đạm rất tiềm năng về mặt dinh dưỡng, do cơ thể người và động vật không tự tổng hợp được một số axit amin thiết yếu mà phải lấy từ thức ăn.
- Bằng phương pháp sắc ký khí – khối phổ (GC-MS), cho thấy các thành phần của dầu hạt bí ngô bao gồm một số axit béo chính, axit oleic (với tỷ lệ 3,25-18,36%), axit linoleic (38,68-66,95%); axit stearic (4,87-10,64%) và axit palmitic (12,86-22,06%).
2. Tác dụng dược lý
Một nghiên cứu gần đây đã đánh giá hoạt tính hạ huyết áp của dầu hạt bí đỏ so sánh với hoạt chất của amlodipine (một loại thuốc chống tăng huyết áp), chứng minh ở chuột – tác dụng bảo vệ tim mạch và hạ huyết áp của dầu.
Trong một thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên ở 47 bệnh nhân Hàn Quốc bị tăng sản tuyến tiền liệt lành tính, trong thời gian 12 tháng, người ta tiến hành như sau:
Thử nghiệm
- Nhóm thử nghiệm: (320 mg dầu bí đỏ) kết hợp với dầu cọ lùn.
- Nhóm giả dược (320 mg tinh bột khoai lang) hoặc chỉ với dầu co lùn.
Không có phương pháp điều trị được đề xuất nào đảm bảo giảm đáng kể khối lượng tuyến tiền liệt.
Kết quả:
- Các giá trị PSA huyết thanh đã giảm trong nhóm kết hợp hai loại dầu (Bí đỏ và Co lùn) với nhau, cải thiện sau 6 tháng.
- Lưu lượng nước tiểu tối đa được cải thiện sau 6 tháng trong nhóm được điều trị bằng dầu hạt bí ngô, và sau 12 tháng trong nhóm được điều trị bằng dầu Cọ lùn.
B. Công dụng và liều dùng
Thường chiều hôm trước ngày uống thuốc, người ta thường thụt hoặc uống thuốc tẩy muối nhẹ.
Hạt bí đỏ có thể uống theo một hoặc hai cách sau đây:
- Bóc hết vỏ cứng của hạt bí ngô, để nguyên màng xanh ở trong. Người lớn dùng 100g nhân, giã nhỏ trong cối, có thể dùng 50-60ml nước để tráng sạch cối, thêm vào 50-100g mật hay xiro hoặc đường và trộn đều. Bệnh nhân ăn vào lúc đói, hết cả liều này trong vòng 1 giờ, nằm nghỉ, 3 giờ sau uống thuốc tẩy muối, đi ngoài trong một chậu nước ấm Trẻ con 3-4 tuổi ăn 30g, 5-7 tuổi ăn 50g, 7-10 tuổi ăn 75g.
- Hạt bí đỏ để cả vỏ cứng giã hay xay nhỏ bằng cối xay thịt, thêm hai thể tích nước và đun lửa nhẹ hoặc đun cách thủy trong 2 giờ, lọc qua gạc. Hớt bỏ lớp dầu ở trên mặt. Có thể thêm đường uống hết trong vòng 20-30 phút vao2 lúc đói (hôm trước đã tẩy hay thụt) 2 giờ sau khi ống hết, uống một liều thuốc tẩy muối: người lớn uống 300g hạt để cả vỏ, trẻ con dưới 5 tuổi 50-70g, 5-7 tuổi 100g, 7-10 tuổi 150g (theo cách làm đã nêu)
Nếu sau khi uống hạt bí đỏ theo như liều trên, lại uống thêm cao dương xỉ đực spidium filix-mas (người lớn 2,5-3g, trẻ con tùy theo tuổi mà tính) thì sẽ có tác dụng mạnh hơn. Chỉ uống cao dương xỉ đực sau khi uống hạt bí ngô được một giờ sẽ uống một liều thuốc tẩy muối.
Hạt bí đỏ thành bột đã loại chất béo: Dùng uống với liều 60-80g (người lớn), 30-40g cho trẻ con. Thêm vào bột một ít nước, trộn đều uống hết trong vòng 15-20 phút rồi theo cách như trên
Uống phối hợp với nước sắc hạt cau: Do nghiên cứu thấy nước sắc hạt cau có tác dụng làm tê liệt sán bò và sán lợn nhưng chỉ mạnh đối với đầu con sán và những đốt chưa thành thuộc, trái lại hạt bí ngô có tác dụng chú yếu là làm tê liệt khúc giữa và khúc đuôi con sán, cho nên các nhà y học Trung quốc dùng như sau:
Sáng sớm, lúc đói bụng, ăn 60-120g hạt bí đỏ (cả vỏ), nếu bỏ vỏ đi thì chỉ cần ăn 40-100g thôi. Hai giờ sau uống nước sắc hạt cau (trẻ con 10 tuổi trở xuống uống 30g, phụ nữ và đàn ông bé nhỏ uống 50-60g, người lớn 80g) chế như sau: cho hạt cau với liều nói trên vào đun với 500ml nước, sắc cạn còn 150 -200ml. Nhỏ dung dịch gelatin 2,5% vào cho đến khi kết tủa (để loại hết tanin đi) để lắng gạn và lọc. Đun cho còn 150-200ml. Nửa giờ sau khi uống hạt cau sẽ uống một liều thuốc tẩy (30g magie sunfat). Nằm nghỉ, đợi thật buồn đi ngoài, ỉa vào chậu nước âm ấm, nhúng cả mông vào.
Lời kết
Hy vọng với những thông tin trên, MedPlus sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn cũng như một số công dụng hay về loại dược liệu này!
Lưu ý:
- Thông tin dược liệu mang tính chất tham khảo.
- Người bệnh không tự ý áp dụng.
- Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.
Nguồn tham khảo
Tracuuduoclieu.vn và các nguồn uy tín khác.
from Thuốc A-Z – Medplus.vn https://ift.tt/3xzNpsl
via gqrds
Nhận xét
Đăng nhận xét