Hoàng tinh hoa đỏ: Thảo mộc miền núi có công dụng bồi bổ, sinh tân dịch

A. Thông tin về Hoàng tinh hoa đỏ

Ngoài tên gọi Hoàng tinh hoa đỏi, người dân còn hay gọi tên khác như Hoàng tinh lá mọc vòng, Củ cơm nếp. Đây là một trong những loài thảo mộc sinh trưởng tại vùng núi và được khai thác làm thuốc bổ, chữa bệnh hiệu quả.

Tên khoa họcPolygonatum kingianum Coll. et Hemsl.

Họ: Convallariaceae.

1. Mô tả cây

  • Đây là loài thảo mộc thân cỏ, sống lâu năm.
  • Thân rễ mọc ngang, có khi phân nhánh, mẫm lên thành củ màu vàng trắng, hơi dẹt nên có sẹo lõm là vết thân còn sót lại, đường kính vết thân có thể đạt tới 2cm. Chiều dài củ có thể tới 30 – 35cm, rộng tới 6 – 7cm và dày tới 2 – 3cm.
  • Thân mọc đứng nhẵn bóng, cao 50 – 80cm.
  • Lá không cuống, mọc vòng trong 4 – 5 lá một. Phiến lá hình mác, dài 7 – 12mm, rộng 5 – 12mm, đầu lá nhọn và quăn.
  • Hoa mọc ở kẽ lá rũ xuống; cuống dài 1,5 – 2cm, mỗi cuống mang hai hoa hình ống dài 8-15mm màu tím đỏ. Mùa hoa ở Sapa (Lào Cai) vào tháng 3 – 4.
  • Quả mọng, hình cầu, có đường kính 710g, khi chín có màu tím đen.

Hoàng tinh hoa đỏ

2. Phân bố, thu hái và chế biến

Phân bố:

Cây mọc hoang ở những nơi rừng ẩm, đất nhiều mùa trên các núi có lẫn đá xanh, ở các tỉnh miền Bắc (quanh thị trấn Sapa có nhiều)

Thu hái:

Thông thường, người ta thu hoạch sản phẩm sau khoảng 5 năm.

Thân rễ được hái vào mùa thu hoặc mùa xuân, tốt nhất vào mùa thu vì thân rễ chứa ít nước. Có những nơi thu hái gần quanh năm, từ tháng 4 – 10.

Chế biến:

  • Hoàng tinh: Lấy cây rửa sạch, ủ mềm, thái phiến dày, phơi hoặc sấy khô.
  • Chế rượu: Lấy cây rửa sạch, trộn với rượu, cho vào thùng đậy nắp, đun trong cách thủy để dược liệu hút hết rượu, lấy ra cắt lát dày, phơi khô. Cứ 100 kg Hoàng tinh dùng 20 lít rượu.

3. Thành phần hoá học

Theo các nghiên cứu khoa học, trong thân rễ củ cây đỏ có manose, polysacharid và các saponin.

B. Công dụng và liều dùng

Tính vị:

Theo tài liệu cổ, cây có vị ngọt, tính bình vào 3 kinh tỳ, phế và vị.

Cây có tác dụng bổ tì, nhuận phế, sinh tân. Dùng chữa tì vị hư nhược, phế hư sinh ho, tiêu khát.

Công dụng:

  • Hoàng tinh hoa đỏ được ghi chép lại là một vị thuốc mới được dùng trong phạm vi nhân dân.
  • Theo sách cổ: “Nhuận phổi sinh tân dịch, đầy tinh tủy, trị lao thương, làm thuốc bổ ngũ lao. mạnh gân cốt, ích tỳ vị”.
  • Trương Sơn Lôi (một thầy thuốc thời cổ) nói thêm “Công dụng của hoàng tinh hoa đỏ cũng như thục địa chuyên bổ huyết, bổ âm, nuôi tì vị, những người nào đờm thấp, yếu dạ không nên ăn.”

Liều dùng:

  • Ngày dùng 12 – 20g dưới dạng thuốc sắc hoặc thuốc bột, dùng riêng hoặc phối hợp với các vị khác.

C. Đơn thuốc có chứa Hoàng tinh hoa đỏ

1. Thuốc bổ dùng cho người yếu, ho, lao lực

Thành phần: Hoàng tinh 15g, Ý dĩ 10g, nuớc 600ml, sắc còn 200ml. Chia làm 3 lần uống trong ngày.

2. Chữa âm hư, suy lão sớm ở người cao tuổi

Thành phần: Dịch chiết hoàng tinh, địa hoàng, thiên môn đông, mỗi thứ 300ml.

Trộn đều cô còn ½ thêm mật 2500g, bột bạch phục linh 1000g. Trộn đều với hồ làm thành viên to bằng đầu ngón tay cái. Mỗi lần uống 1 viên với rượu, ngày uống 3 lần.

3. Chữa lao phổi, ho ra máu

Thành phần: Hoàng tinh 500g, bạch cập, bách bộ mỗi thứ 250g, ngọc trúc 12og. Nghiền thành bột luyện với mật, bào chế thành viên hoàn. Mỗi lần uống 10g, ngày uống 3 lần.

4. Chữa đau thắc ngưc, bệnh mạch vành

Thành phần: Hoàng tinh, côn bố mỗi vị 15g, bá tử nhân, xương bồ, uất kim mỗi vị 10g, diên hồ 6g, sơn tra 24g. Ngày uống một thang, chia 3 lần. Mỗi đợt điều trị 4 tuần.

5. Chữa tiểu đường

Thành phần: Hoàng tinh 2 phần, sinh địa 2 phần, trạch tả 1 phần, hoàng liên 1 phần, nhân sâm 1 phần, hoàng kỳ 2 phần, địa cốt bì 1 phần. Nghiền thành bột mịn, mỗi lần uống 5g, ngày uống 3 lần.

6. Chữa huyết áp thấp

Thành phần: Hoàng tinh, đảng sâm, mỗi vị 30g, cam thảo 10g. Sắc uống, dùng ngày 1 thang.

Lời kết

Hy vọng với những thông tin trên, MedPlus sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn cũng như một số công dụng hay về loại dược liệu này!

Lưu ý:

  1. Thông tin dược liệu mang tính chất tham khảo.
  2. Người bệnh không tự ý áp dụng.
  3. Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.
  4. Người tì hư thấp thịnh, ăn không tiêu không dùng được.

Nguồn tham khảo

Tracuuduoclieu.vn và các nguồn uy tín khác.



from Thuốc A-Z – Medplus.vn https://ift.tt/3u7QBJH
via gqrds

Nhận xét